31 mrt Heropening Permeke museum: In tegenlicht
Na vier jaar van restauratie is het Permekemuseum in Jabbeke weer open. Het werd heropgefrist en aangepast aan de technische en klimatologische noden van vandaag, waardoor een bezoek weer aantrekkelijk is. Vooral het beeldhouwatelier is onder handen genomen en waar het kon is het geheel roelstoeltoegankelijk gemaakt. Permeke ontwierp het museum, dat vroeger zijn woning was, zelf en was dus zeer visionair. De tentoonstelling ‘Constant Permeke in tegenlicht’ biedt een verassende kijk op een 80-tal schilderijen, tekeningen en sculpturen, waarbij er 30 werken in het oog springen omwille van het grensverleggend karakter van de kunstenaar.
Modernisme
Zicht op de zaal.
Het zijn stuk voor stuk meesterwerken, aldus artistiek coördinator Joost Declercq. “ Daarmee willen we tonen wie Permeke werkelijk was. Naast de wroeter in de aarde, het donker en bonkig karakter, waarvoor hij op het eerste zicht bekend is, blijkt er een heel ander spanningsveld te bestaan. Er is de perceptie en wie de man eigenlijk echt was, de werkelijkheid, kortom. We kennen de kunstenaar vooral als centrale figuur van het Vlaamse expressionisme. Maar dat bleek eerder een promotionele zet van een Brusselse galerie. Constant Permeke wilde zich eerder inschrijven in het internationale modernisme, zoals Matisse en Picasso. Hij koos voor een eigenzinnig traject in de marge van het kubisme, het expressionisme en het humanisme. Hij had een groot geloof in de schoonheid van de mens. Permeke schilderde de dagelijkse realiteit: onverbloemde, bezielde portretten van zijn familie met een vreemde houding, mensen uit zijn omgeving, het tedere moederschap, landschappen en zeegezichten.” Via deze openingstentoonstelling wordt de meester duidelijk terug in zijn kracht gezet. Volgend jaar zal er overigens een tentoonstelling komen rond zijn naakten, de natuur, de zingeving. Ook zal het kenniscentrum verder worden opgewaardeerd.
Kleur
Dageraad Gouden Landschap.
Daarbij koos de kunstenaar om risico’s te nemen en grenzen te verleggen bij het kiezen van zijn technieken, materialen en formaten. Denk aan zijn experimenten met houtskool, krijt, olieverfwerk op dragers van papier en paneel. Volledig in de lijn van het modernisme zocht hij om het academische te wentelen of te doorbreken. In de tentoonstelling ‘Constant Permeke in tegenlicht’ valt vooral veel kleur op. Hiervoor was hij o.a. zeer geliefd in Nederland, waar hij in één naam wordt vernoemd met o.a. Van Gogh. Het feit dat er o.m. werk van hem te zien valt in het Van Abbemuseum in Eindhoven. Eerder was er ook al een grote overzichtstentoonstelling te zien in Den Haag. Het vraagt van de bezoeker dan ook even de kunstenaar te benaderen vanuit een nieuw inzicht. Voor deze expo werden uitzonderlijke bruiklenen toegestaan uit privé collecties en (internationale)musea. Denk aan ING, Belfius of het Museum Wallonie-Bruxelles. En zoals gezegd: het Van Abbe Museum Eindhoven. Het zijn werken die maar zelden te zien zijn. Daarnaast biedt het woonhuis een permanente presentatie waarin werk en leven van Permeke op een hedendaagse, interactieve manier worden gepresenteerd.
Visionair
Fragment Niobe
De heraangelegde tuin is toegankelijk tijdens de openingsuren van het museum. Hij is, net als het woonhuis, uitgesproken visionair ontworpen in wat ooit een landelijke omgeving was. Denk aan authentieke elementen als het verzonken gazon, de omhaagde bomenlaag, bloemenweiden en fruit-of notenbomen. Architect Pierre Vandervoort ontwierp het plan voor het landhuis De Vier Winden in 1928 in nauw overleg met de kunstenaar. In de tuin staan vier beelden permanent opgesteld: Niobe, Torso, liggend grafbeeld en Marie-Lou. De tuin werd heringericht door Plant en Houtgoed en het is de bedoeling om er ook hedendaagse installaties en beelden te integreren. De moestuin wordt beheerd door een lokale school. Het is de bedoeling dat er regelmatig ruggenspraak is met het Regionaal Landschap Houtland en Polders.
Praktisch
Atelier
Het Permekemuseum vormt een onderdeel van Mu.ZEE Oostende. Het is gelegen aan de Gistelsesteenweg 341 in 8490 Jabbeke. Info: www.permekemuseum.be of info@permekemuseum.be, tel:+ 32 (0)59.508118. Er is een perspagina voorzien en voor alle contacten: colette.castermans@muzee.be . Met de heropening van het Permekemuseum verscheen er, 30 jaar na het naslagwerk door Willy van Den Bussche, een nieuwe publicatie bij Hannibal Books. Dit collectieboek is prachtig geïllustreerd met tientallen schilderijen, beelden en tekeningen. De vele archieffoto’s bieden een diepgravende kijk op het leven en werk van de meester. Met verhelderende essays en literaire bijdragen van diverse bekende auteurs en critici. Het is de bedoeling om op latere datum een oeuvrecatalogus uit te brengen.
Tekst: Jempi Welkenhuyzen
Foto’s: Anne Marie Jacob