06 apr Citytrip naar veelzijdig Valencia
Valencia is de naam van de regio, de provincie en de stad. Spanje is (na de grondwetshervorming van 6/12/1978) een bondsstaat gebaseerd op federalisme en is verdeeld in 2 autonome steden (Ceuta en Melilla in NW-Afrika) en 17 autonome regio’s, waarvan de Comunitat Valenciana (23.255km² en 5 milj. inw.): bestaande uit de 3 provincies Valencia, Alicante en Castellon de la Plana. Hoofdstad is Valencia met ca. 807.000 inw., de derde grootste stad van Spanje (na Madrid en Barcelona).
Het Palau de la Generalitat is de zetel van de President en regionale overheid, gevestigd in een prachtig 15de e. paleis. De regio (ca. 10 milj. inw.) heeft twee officiële talen: het Spaans en het Valenciano. Het Valenciaans wordt niet door iedereen gesproken en gelijkt op het Catalaans, en werd een officiële taal na de dood van generaal Franco in 1975: vandaar de tweetalige opschriften (naast het Spaans).
Zij is dé stad van de fiestas (zoals de Fallas) – bijgenaamd de feestkoningin van Spanje- van de zijde, van de gastronomie, sinaasappels en rijst, van de kunst en wetenschappen, en natuurlijk van de beroemde architect Calatrava. Het is een belangrijke havenstad aan de « Levant » (= regio’s Valencia en Murcia) van de Middellandse Zee. Het is een prachtige verzorgde stad met tal van bezienswaardigheden en mooie gebouwen.
Geschiedenis
Zicht op de (middeleeuwse) binnenstad vanaf de Torres de Serranos.
De oorsprong van Valencia gaat terug tot het jaar 138 v.Chr. met de stichting van de Romeinse nederzetting Valentia Edetanorum (fundamenten zichtbaar in het Archeologisch Museum) op een eilandje in de rivier Turia. Langdurige Moorse periode van 711 tot 1238, toen Balansiya genoemd. De 15de e. was de Gouden Eeuw. De 20ste e. betekende een heropleving: de middeleeuwse omwalling werd ontmanteld in 1865 (slechts 2 torens bleven gespaard: de Torres de Quart en de Torres de Serranos), industrialisatie, en uitbreiding met een modernistische wijk. De Exposiciones van 1909 (Regional) en 1910 (Nacional) getuigen van de voorspoed.
De Burgeroorlog in Spanje (1936-9) was een zwarte periode voor Valencia. Op 17/7/1936 plegen rechtse (zeer) conservatieve nationalisten (al vrij vlug o.l.v. Generaal Franco) een militaire staatsgreep in Spanje.Zij krijgen de steun van Duitsland, Italië, Portugal en de Heilige Stoel. De tegenstanders – de linkse republikeinen – krijgen steun van Frankrijk, de Sovjet-Unie, en Mexico. Nadien werd Franco dictator van Spanje. Valencia was van 7/11/1936 tot in oktober 1937 de laatste regeringszetel van de republikeinen, daarna werd die naar Barcelona verplaatst en tenslotte terug naar Valencia (na de val van Barcelona) op 26 /1/1939 tot het einde van de Burgeroorlog op 1/4/1939. Valencia kreeg het hard te verduren van de luchtbombardementen. Deze oorlog kostte in totaal voor Spanje aan 633.000 mensen het leven. Franco overleed op 20/11/1975 en toen werd de monarchie hersteld met koning Juan Carlos.
Toerisme
Het bruisende toeristisch centrum: Plaza Ayuntamiento.
Het toerisme kende een snelle groei sinds de komst van de wereldberoemde Ciuadad de las Artes y las Ciencias (Stad van Kunst en Wetenschap) van sterarchitect Calatrava. Intussen is Valencia een populaire citytrip-bestemming met aangenaam weer: jaarlijks 300 dagen zon en een gemiddelde jaartemperatuur 19°C, met mei-oktober als hoogseizoen en in juli/augustus zeer warm. In maart/april is er meer kans op regen. Valencia is volgens een Brits onderzoek (2022) ‘s werelds gezondste stad om te leven! In 2022 was zij Design Hoofdstad van de wereld en samen met Bordeaux de European Capital of Smart Tourism. In 2024 is zij de Groene Hoofdstad van Europa en een voorbeeld voor duurzaam toerisme. Er is ook een internationale luchthaven. De Feria Valencia werd in 1917 opgericht en registreert meer dan 1 milj. beursbezoekers per jaar.
Valencia heeft een efficiënt openbaar vervoer, o.m. met een metro. Neem de rondrit van de omwalling (met de 2 middeleeuwse torens), of ga naar de leuke strandwijk Arenas. Aanbevolen is de Valencia Tourist Card van 1, 2 of 3 dagen (best inclusief openbaar vervoer). De Valencia Bus Touristic telt 3 routes: Valencia Historica, Valencia Maritimo en Albufera. Populair is het huren van een fiets want fietspaden zijn alom aanwezig.
Historisch centrum
Het historisch centrum van Valencia, de Ciudad Vella is vrij compact en bezoek je te voet.
Lonja de la Seda
Voornaamste bezienswaardigheden:
- Kathedraal: de bouw startte in 1262 en gaat van romaans tot barok. De imposante kathedraal is gewijd aan de heilige maagd Maria, en is vooral bekend als bewaarplaats van de heilige graal. Mooi panoramisch zicht vanaf de toren. Vóór de kathedraal komt elke donderdag om 12u het watertribunaal (Tribunal de las aguas) bijeen en publiek is hierbij toegelaten: dit is Unesco immaterieel werelderfgoed (2009). Het beheert de kanalen en irrigatiesystemen van de Huerta rond Valencia. Aan de voorzijde de gotische klokkentoren Miguelette uit 1381 en achter de kathedraal zie je de blauwe koepel van de De ellipsvormige Plaza de la Virgen is leuk om te verpozen. In het midden ligt de fontein fuente de Neptuno.
- Lonja de la Seda: een absoluut meesterwerk in gotische stijl (15de e.) was het hoofdkwartier van de zijdehandel met kooplieden uit de hele wereld en is Unesco Werelderfgoed (1996). Valencia maakt sinds 2015 ook deel uit van het Unesco Werelderfgoed Silk Roadmet 32 steden in Europa en Azië. Imponerend is de Salon de Columnas met 24 gedraaide zuilen en stergewelven. In de patio de los naranjos komt men tot rust bij de eenvoudige fontein. Beklim eventueel de toren voor een mooi zicht.
- Het Stadhuis aan het Plaza Ayuntamiento: het indrukwekkend gebouw in eclectische stijl uit 1915 is gratis te bezoeken en heeft een klein historisch museum. Het levendige (en grootste van Valencia) plein Plaza del Ayuntamiento (met aantrekkelijke bloemenstalletjes) heeft verschillende art deco gebouwen met als blikvanger de Correos y Telégrafos uit 1923 met glazen koepel en sinds 2022 cultureel centrum.
- Estacion del Norte: modernistisch gebouw, na 11 jaar bouw ingehuldigd in 1917. Opvallende centrale hal met mozaiëken en voorgevel in keramiek met taferelen van de rijke landbouw (zoals sinaasappels) van Valencia. Erlangs ligt het indrukwekkende Plaza de Toros (1850-1860) met een diameter van 52 m, 4 verdiepingen, een hoogte van 17m en met 384 bogen. Er is ook een museum over de stierengevechten (die in Valencia behoren tot de top van Spanje).
- Bruggen over de Turia: zoals de moderne Puente de la Exposicion, het eerste ontwerp uit 1995 van de in Valencia geboren Calatrava. Oorspronkelijk was op deze plaats een brug voor de Exposicion, maar die stortte in tijdens de rampzalige overstroming van 14/10/1957.
Centro de Arte Hortensia Herrero.
Musea
- Het Nationaal Keramiek Museum is een must: vanaf 1950 ingericht in het barokke Marqués de Dos Aguas Palace met monumentale barokke toegangspoort in albast . Prachtige collectie van keramiek (uit geheel Spanje), zowel oude als recente (o.m. van Picasso uit de jaren ’50). Valencia is al sinds de middeleeuwen bekend voor keramiek en vooral tegels. Beroemd is het porselein van Lladro.
- IVAM (InstitutoValenciano de Arte Moderno, °1986) moderne kunsten met 12.000 werken van Spaanse en internationale kunstenaars. De kelder heeft resten van de middeleeuwse omwalling.
- Museo Bellas Artes met kunst tot de 20ste e.
- Centro de Arte Hortensia Herrero : het in november 2023 geopende schitterende centrum voor hedendaagse kunst uit de 21ste e. (met werken van o.m. David Hockney en Miro).
- Museo de Historia de Valencia: gehuisvest in de voormalige citerne (1850) van de stad, met boeiende chronologische route onder enorme gewelven. Met objecten, foto’s, diorama’s, films.
- Museo Fallero: over de beroemde feesten Fallas (Unesco Werelderfgoed 2016): tussen 15 en 19 maart met als hoogtepunt (La Cremà) vuurwerken en de verbranding van de enorme poppen tot 25 m hoog in papier-maché = de Ninots. Oorspronkelijk werden de beelden in was vervaardigd, nadien in karton en nu in polyester. Na volksraadpleging wordt één pop, nl. de mooiste echter behouden en gaat naar de collectie van het museum, en dit sinds 1934. Bekijk ze in chronologische volgorde. Alle taferelen hebben een thema. De Fallas zijn Unesco immaterieel Werelderfgoed. Het museum is ook leuk voor kinderen en bezit een collectie posters. Het is één van de meest bekende straatfeesten van Europa (het grootste naar bezoekersaantal zouden de Genste Feesten zijn!).
- Zijdemuseum: zijde is een specialiteit van Valencia.
- Bombas Gens Centre d’Art is een interessant museum voor hedendaagse kunst in een voormalige fabriek. Hier ligt het 2*-restaurant van Ricard Camarena.
- Geen museum, maar wel opvallend (en buiten het centrum) is het beeld van de Dame van Elche (Dama Ibérica) van Manolo Valdés, gemaakt van duizenden kleine Dama’s van blauwe keramiek.
Semana Santa
De processie van Goede Vrijdag in El Cabanyal.
De Semana Santa (de Heilige Week) juist vóór Pasen is een begrip in Spanje. Wij bekeken de hoofdprocessie in de voormalige visserswijk El Cabanyal. Karakteristiek zijn de zware beelden op rijdende platforms, de prachtige kledij en de karakteristieke puntmutsen.
Gastronomie
Het meest bekend is de paella op basis van rijst. In Europa zijn er 4 bekende rijstregio’s: de Po-Delta in Italië (levert het bekende gerecht risotto), de Camargue in de Franse Provence, de Salonica-vallei in Griekenland, de regio van Santarem in Portugal en de Ebro-Delta en regio van Valencia. Verder ook nog in Bulgarije, Hongarije en Rusland. De EU heeft met 450.000 ha rijstteelt slechts een aandeel in de wereldproductie van 0,4%. De jaarlijkse productie blijft vrij stabiel, maar de prijzen stijgen continu. De EU financieert trouwens een programma voor duurzame rijstteelt.
In de regio Valencia (arrozdevalencia.org) is de Sollana-regio bekend, gelegen in het Albufera Natural Park (zoetwater lagune, 21.120 ha), met bezoekerscentrum Racó de l’Olla. 75% van het NP heeft rijstteelt. De bekende rijstsoort arroz Bomba wordt al sinds de 14de e. geteeld. Andere soorten zijn Senia en Albufera. De rijst van Valencia heeft sedert 2001 de Denominacion de Origen Protegida (DOP).
Specialeit : de fideuà
Albufera ligt zo’n 15 km van Valencia en omvat een groot zoetwatermeer. Het landschap doet denken aan de Franse Camargue. Het dorpje El Palmar is bekend voor de paling en de talrijke paella-restaurantjes (zo’n 30 op 800 inwoners!). Ook leuk is een boottochtje op één van de kanaaltjes. Paella eten kan ook – maar in mindere mate – in El Saler. De echte paella valenciana is bereid met groenten, kip en/of konijn! Populair is ook de paella de mariscos (met schaal- en schelpdieren). In Valencia heeft ook een rijstmuseum in het havenkwartier.
Als alternatief voor paella moet men zeker eens proeven van de fideuà (oorspronkelijk uit de stad Gandia): deze specialiteit (met bijvoorbeeld zeevruchten) wordt zoals de paella bereid maar met fijne pasta in plaats van rijst. Deze is afkomstig van de pasta fideos, soms met zwarte inkt van de inktvis. Die pasta werd gebruikt toen er een tijdelijk gebrek was aan rijst.
Superlekkere sinaasappels! De intensieve teelt bevindt zich o.m. In de Huerta de Valencia, een uitgestrekte geïrrigeerde (dankzij de Moren) en zeer vruchtbare laagvlakte bij de kust.
Michelin sterrenrestaurants: Ricard Camarena is de meest bekende chef, met een gelijknamig 2* restaurant en een eenvoudiger Canalla Bistro in de hippe wijk Ruzafa, die recent een must is geworden met o.m. de Calle de Cadiz. De wijk is het Soho van Valencia en zeer in trek bij jongeren.
Mis ook de lekkere cocktail niet: de Agua de Valencia: oorspronkelijk eind jaren ‘50 voor het eerst bereid in het café Madrid bestaande uit vers sinaasappelsap, cava, wodka, gin en suiker. Dus drink eens iets anders dan de typische cava of sangria. Maar wees op je hoede: het drankje loopt zeer gemakkelijk binnen … maar achteraf voel je pas de hoeveelheid alcohol! Valencia is ook bekend voor de zoete rode wijnen.
Mercado Central
Overdekte markten
Mercado Colon in de art nouveau wijk: ook in modernistische stijl (of art nouveau) is dit de minder bekende overdekte markthal. De oorspronkelijke functie als voedselhal is er niet meer, nu wel met zo’n 20 gourmet-stalletjes, gebouw met 2 grote boogvormige ingangen.
Mercado Central: in modernistische stijl (1914-1928) is de grootste en één van de bekendste van Europa, nl. 8.000 m² met zo’n 959 stalletjes! Hier moet je zijn om verse producten (groenten, fruit, vis, vlees, brood en zoet, kruiden) te proeven en te kopen … maar het is zeer toeristisch. Elke dag (uitg.zondag) open van 8 tot 15u.
Architectuur
De modernistische wijk L’Eixample is de eerste uitbreiding van de stad buiten het middeleeuwse historische centrum, met tal van prachtige gebouwen in o.m. de Gran Via Marqués del Turia.
De Valentiaan Santiago Calatrava (°1951) is een wereldberoemde architect, die ook in ons land naam en faam heeft verworven met het Guillemins Station in Luik en het station in Bergen (°2023).
De beroemde vier futuristische witte gebouwen van de Ciuadad de las Artes y las Ciencias (lesarts.com.) – één van de grootste culturele projecten ooit in Europa, die hij (tussen 1995 en 2009) samen met de Mexicaanse architect Félix Candela heeft ontworpen – zijn: Umbracle (een 320m lange promenade met de mooiste zichten op het nieuwe stadsdeel), Palau des Arts (theater, opera en musical) geopend in 2005, Museo de las Ciencias (in de vorm van een walvis met 40m hoge buitenbogen, waar alles interactief is en men alles moet aanraken… een must voor opgroeiende kinderen) 42.000m² groot en 5 verdiepingen, ingehuldigd in 2000, en de Hemisfèric (IMAX-dome met o.m. 3D projecties) uit 1998: dit is het eerste gebouw in deze adembenemende site.
Hemisfèric en links het Palau de la Musica.
Verder ligt in de buurt de 70m hoge Agora (2010) en het Palau de la Musica (klassieke muziek) van José Maria Paredes geopend in 1987 (en daarmee het oudste gebouw in de nieuwe wijk van de Turia-vallei). De 125m hoge en 180m lange brug Assut de l’Or is Calatrava’s laatste ontwerp hier. Het oorspronkelijk zeer omstreden project van de Stad van Kunst en Wetenschap kostte uiteindelijk 1,3 miljard euro = 3x meer dan begroot (dat verhaal kent men ook in Luik en Bergen). Maar Valencia werd daardoor wel op de toeristische wereldkaart geplaatst! De tot tuin omgevormde voormalige rivierbedding vormt nu ook een betere link met het kustgedeelte van Valencia.
Er zijn nog tal van andere hedendaagse gebouwen, zoals aan de Avenida Cortes Valencianas, het Casino Cirsa Valencia of het Congrescentrum (1998) van de Britse architect Norman Foster.
Ontspanning
Jardines del Turia: wandelpaden en fietsroutes in de voormalige Turia-bedding (door de inwoners El Rio genoemd), zo’n 9 km lang. Een groene oase (eigenlijk is het een natuurpark) in de stad en geroemd als de beste tuin (eigenlijk is het een natuurreservaat) in Spanje! De rivier Turia overstroomde regelmatig en vooral op 14/10/1957 (met 81 doden). Toen besliste men om de rivier te verleggen (uitgevoerd in de periode 1964-1973) en de bedding droog te leggen. General Franco wilde er een snelweg aanleggen, maar dit werd door de bevolking verhinderd. Het werd de groene long van de stad.
Ingang van het Bioparc.
Bioparc: één van de modernste dierentuinen van Europa met een stukje Afrika in Valencia! De dieren leven er in de grootst mogelijke vrijheid en er is maximale veiligheid op het terrein van 10.000 m². Ik zou het na Pairi Daiza in ons land, de mooiste dierentuin noemen die ik ooit heb bezocht ! Er zijn o.m. volgende secties : savanna, Equatoriaal Afrika, Madagascar.
L’Oceanogràphic: dure maar interessante attractie met zo’n 45.000 zeedieren in 42 milj. liter water, het grootste van Europa. Met spectaculaire shows van dolfijnen, walrussen… een must voor kinderen. Het bezoek speelt zich af in de verschillende klimaatzones van de aarde.
Kust = ( de zogenaamde Golfo de Valencia) met de aangename Paseo Maritimo (tal van restaurants en een ijssalon met het beste ijs van Spanje!) en strandwijk Arenas-Cabanyal op 4 km van het centrum. Met het duurste hotel van de stad: 5* Las Arenas uit 2006, maar het zwembad stamt al uit 1934 toen het nog een resort was. Hier bevond zich trouwens de eerste badinrichting van Valencia, anno 1888.
Het maritieme stadsdeel van Valencia kreeg een opwaardering met de organisatie van de America Cup (zeilwedstrijd of regatta sinds 1851, het langst bestaande internationaal sportevent) in 2007 (32ste editie) en 2010 in de yachthaven Marina Real Juan Carlos I. Het minimalistische moderne witte gebouw uit 2006 Veles i Vents (Zeilen en Winden) werd toen speciaal daarvoor opgericht, met mooi terras en gastronomisch restaurant. Recent kent het cruisetoerisme een belangrijke groei.
Valencia heeft twee wijken (Cabanyal en Poblats Maritims) langs de Middellandse Zee, met 3 aaneensluitende stranden: Playa Las Arenas, Playa Malvarossa en Playa Patacona. Buiten de stad liggen de stranden van Pinedo en (voor de naturisten) El Saler.
Shopping
– El Corte Ingles nabij het historische centrum in de populairste winkelstraat Colon (met alle grote winkelketens ; interessanter zijn de zijstraatjes). En een zeer luxueuze recente El Corte tegenover het shopping Center Centro Commercial Aqua en de nieuwe wijk van Calatrava.
– Luxe-winkels in de Poeta Querol en Marqués de Dos Aguas
– Overal in Spanje kom je ze tegen: de Ale-Hop winkels met een Hollandse koe aan de ingang! Allerlei goedkope hebbedingetjes zijn hier te koop… een lust voor het oog (en de geldbeugel).
Verblijf
Hospes Palau de Mar.
Wij verbleven in het aangename Hospes Palau de la Mar 5*: schitterend hotel (met zeer goed restaurant Ampar) met zeer gunstige ligging op loopafstand van het oude centrum en het art nouveau district.
Info: palaudelamar@hospes.com en hospes.com
Besluit: Valencia is een zeer aangename (fiets-) en flaneerstad met een overvloed aan bezienswaardigheden. 4 dagen zijn ideaal, dus perfect voor een citytrip. Zoals de slogan van de autonome regio Valencia zou ik ook voor de hoofdstad zeggen: Valencia gives you everything.
Perscontact: Miriam Mascaros: Brand Management | Visit València
+34 606 390 450 | miriam.mascaros@visitvalencia.com
Websites: valencia.es / visitvalencia.com
Aanbevolen reisgidsen:
De Groene Michelingids Oost-Spanje (Zaragoza, Aragón, Valencia, Murcia), Uitgeverij Lannoo, 2024, 367 p. Er is ook een handige Michelin-Weekendgids Valencia.
100% Valencia, in de MoMo-reeks
Tekst & foto’s : Patrick De Groote