17 feb Citytrip naar het bruisende New York (USA)
Het was geleden van het beruchte jaar 2001 toen ik het laatst in New York was, ook in de maand januari… Toen lag er veel sneeuw en het zag er allemaal feeëriek uit. Ik ben toen ook nog in de nabijheid van WTC geweest. En ja, toen kwam 11 september 2001, en daarmee veranderde plots alles in onze wereld. Ik heb dan ook lang gewacht om terug New York op mijn reisschema te plaatsen. En oprecht, het blijft een fascinerende en onvergelijkbare wereldstad. Het accent van onze citytrip lag op de nieuwe attracties en uiteraard op de herdenkingssite van 9/11.
Foto boven: De nieuwe skyline van Lower Manhattan in New York, met links de One World Tower als hoogste wolkenkrabber van het westelijk halfrond.
Eerste belangrijke opmerking: New York is echt verschrikkelijk duur, op alle vlakken. Best kan je een officiële CityPASS New York kopen ($126 per persoon), waarbij je 6 topattracties kunt bezoeken en (niet onbelangrijk tijdens topdagen!) gebruik maken van de zogenaamde fast line. De pas is 9 opeenvolgende dagen geldig vanaf het eerste gebruik. De meeste musea kosten afzonderlijk $25 per persoon! Voordelig is een weekkaart (= 7 day unlimited ride metro card) voor het openbaar vervoer (bus en metro) voor $32 pp.
Absolute must: wandel over de beroemde Brooklyn Bridge naar Manhattan.
De meeste bezoekers beperken hun bezoek tot Manhattan, één van de vijf boroughs (de andere zijn Brooklyn, Queens, de Bronx en Staten Island). Toch moet je heel even naar Brooklyn: met de metro kan je er gemakkelijk naar toe, om dan vervolgens te voet de beroemde Brooklyn Bridge (over de East River, ingehuldigd in mei 1883) over te steken en te genieten van geweldige vergezichten op Manhattan (en zelfs Liberty Island). Naast voetgangers, maken ook joggers en fietsers gretig gebruik van de hoogste – tussen 1981 en 1983 aangelegde – passage in de brug.
De klassieke attracties mag je uiteraard ook niet missen, een kort overzicht:
Wij bezochten drie toppers van moderne en hedendaagse kunst:
Buitenzicht van het Salomon R. Guggenheim Museum aan de Museum Mile (Fifth Avenue)
Solomon R. Guggenheim Museum (guggenheim.org) met zijn prachtige architectuur van Frank Llyod. Het gebouw werd voltooid in 1959 en is vooral beroemd om zijn spiraalvormige traphal. Je kunt ook best van boven naar beneden bezoeken. Maar het was voor ons een eerder tegenvallende tentoonstelling van moderne en hedendaagse kunst. Gelukkig was er wel de unieke (personen- en naakt) fotocollectie van Robert Mapplethorpe (1946-1989), die je nu alle geheimen prijs geeft. Indertijd was dit absoluut verboden!
De beroemde portretten van pop art kunstenaar Andy Warhol in de Whitney.
The Whitney Museum of American Art (in een nieuw gebouw uit 2015, ontworpen door Renzo Piano)(whitney.org) heeft naast talrijke schilderijen van Edwart Hopper een ruime collectie van de beroemde veelzijdige pop art kunstenaar Andy Warhol (1928-1987). En vele werken van hem zijn zeer herkenbaar (denk maar aan de portretten-collectie van Marilyn Monroe, Jackie Kennedy, Mao of zijn zelfportretten… of aan de Campbell-soep).
MoMA (moma.org) heeft een spectaculaire collectie van (veelal Europese) schilderijen collectie uit de 19de (vooral impressionisme zoals de beroemde waterlelies van Claude Monet) en 20ste eeuw op de 5de verdieping, de rest valt eerder tegen en naar de design-collectie hebben wij tevergeefs gezocht. Het is wel een leuk modern gebouw met interessante museumshop en een peperduur 2*-restaurant The Modern.
De binnentuin van het moderne museumcomplex MoMA.
De indrukwekkende inkomhal van de MET.
Terug op Fifth Avenue bevindt zich op de Museum Mile (waar ook Guggenheim is gelegen) het overweldigende THE MET (Metropolitan Museum of Art) (www.metmuseum.org). Hiervoor schieten woorden tekort. Er zijn meer dan 900 afdelingen, gaande van de Oudheid (o.m. met Egyptische, Griekse en Romeinse afdeling) tot de Moderne Kunst (veelal Amerikaans). Hier kan je zonder problemen het Stendhal- of Firenze-syndroom oplopen! Je kunt dus best een selectie maken van de afdelingen die je wil bezoeken. Er zijn tevens meerdere restaurants in het enorme museum.
Liberty Island en Lower Manhattan gezien vanaf de boottocht met Statue Cruises
Een andere absolute must is de bootexcursie naar Liberty Island en Ellis Island (www.statuecruises.com). Het beroemde 46,5m hoge Vrijheidsstandbeeld werd ingehuldigd op 28 oktober 1886. Het was een Frans geschenk aan de USA voor de vriendschap en samenwerking. De beklimming tot in de kroon is terug mogelijk (maar wel beperkt toegankelijk: dus best op voorhand te reserveren), en in de buurt zal medio 2019 een nieuw bezoekerscentrum/museum geopend worden.
Hoofdingang van het migratiegebouw op Ellis Island.
Ellis Island (www.nps.gov/ellis) was tussen 1892 en 1954 de toegangspoort of gateway tot de USA voor meer dan 12 miljoen immigranten. Het hoofdgebouw werd na restauratie volledig toegangelijk (sinds 1990) gemaakt voor een emotioneel bezoek. Hier ontdekt men hoe het “Beloofde land Amerika” niet voor iedereen was weggelegd… want ongeveer 610.000 landverhuizers werden afgekeurd en moesten terugkeren naar hun moederland. Vandaar dat Ellis Island ook het “Eiland van hoop en tranen” wordt genoemd.
Ellis Island wordt bijgenaamd het “Eiland van hoop en tranen”.
Indien je gratis een ferry-tochtje wil meemaken, neem dan de Staten Island Ferry (www.siferry.com), met vergezichten op Manhattan, Liberty en Ellis Island.
De imposante nieuwe One World Tower is de hoogste wolkenkrabber van de USA en zelfs van het westelijk halfrond.
Bezoek minstens één van de panorama’s vanaf de wolkenkrabbers:
One World Observatory (oneworldobservatory.com) ligt boven in het hoogste gebouw – 541m- van het westelijk halfrond, beter bekend als de Freedom Tower. Dit is op de plaats van de vroegere North Tower van het WTC.
Onvergetelijk nachtelijk zicht op Manhattan vanaf de Rock Tower in het Rockefeller Center.
De Empire State Building (esbny.com) blijft – samen met de Chrysler – de mooiste wolkenkrabber van New York, in schitterende art deco stijl, werd geopend op 1 mei 1931, en is 443 m hoog met inbegrip van de antenne. Het uitzicht over Mid-Manhattan is prachtig, en in de verte ziet men Lower Manhattan.
De Top of the Rock is het Observation Deck in het beroemde Rockefeller Center (rockefellercenter.com), met mijn inziens de meest spectaculaire zichten, vooral als het donker is… en men ook de verlichte Empire State Building kan zien.
Uiteraard hebben wij tussendoor ook nog Central Park, Grand Central Station, de St.Patrick’s Cathedral en de immigrantenwijken Chinatown en Little Italy bezocht.
Nieuwe attracties na 9/11
Het 9/11 Memorial met het Museum en de South Pool, één van de twee herdenkingsvijvers.
Een absolute must is het 9/11 Memorial en Museum (trek hier zeker 3 uur voor uit) (www.911memorial.org), ter nagedachtenis van de terroristische aanslagen van 11 september 2001 met in totaal 2.973 slachtoffers (waarvan 2.752 op de WTC-site). Op deze voormalige Ground Zero ligt de ingang van het Memorial Museum tussen de twee vierkante waterpartijen (North en South Pool), waar op de buitenmuren alle namen van de slachtoffers van de terroristische aanslagen zijn ingegrifd.
Het bezoek aan het 9/11 Memorial Museum is beklijvend …
Het Museum is een ongelooflijke realisatie (geopend in mei 2014) waarbij men in drie onderdelen wordt ondergedompeld in de gebeurtenissen van 11 september 2001: wat gebeurde er die dag vóór de terroristische aanslagen? de aanslagen zelf, en wat nadien? Alles is bijna minuut per minuut via een tijdslijn in woord en beeld gebracht. Heel wat bewijs- en audiostukken maken een onwisbare indruk op de bezoeker. Naast de aanslagen op de Twin Towers (die voltooid werden in 1973 en toen de hoogste gebouwen van de wereld waren) wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan de eerdere terroristische bomaanslag van 26 februari 1993 in de ondergrondse publieke parking (met 6 doden en meer dan 1.000 gewonden) van het WTC en van de aanslag van 9/11 op het Pentagon in Washington D.C. (met 125 doden).
Een stille getuige van 9/11 in het Memorial Museum… alle brandweermannen overleefden de terroristische aanslag niet.
Mensenmassa’s in de hall van het nieuwe Calatrava-station van het WTC.
Vlakbij werd in 2016 het splinternieuwe station World Trade Center geopend, van de beroemde Spaanse architect Calatrava. Als je binnenkomt in de grote hall van 111m lengte en 49m hoogte heb je direct een whaw-gevoel! Dagelijks passeren in deze transportation hub zo’n 250.000 reizigers. Er zijn tal van winkels en eetgelegenheden.
The Meatpacking district: waar eens de vleeswerkende bedrijven en pakhuizen stonden kom je nu terecht in een hippe shopping- en uitgangswijk. Vergeet ook niet binnen te gaan in de overdekte Chelsea Market, op de site van de vroegere koekjesfabriek Nabisco uit 1898. Hier vind je een enorme keuze aan leuke boetieks en horecazaken.
Adembenemende architectuur van Zada Haid langs de wandelweg van High Lane Park.
Vlakbij speelt de High Line Park (in Lower West Side)(www.thehighline.org) een hoofdrol: het is een traject van een (9m) verhoogde spoorlijn uit de jaren ’30, die werd aangepast als voetgangersgebied en volledig werd afgewerkt einde 2014. Het betreft een zeer geslaagd initiatief (gesteund door tal van vrijwilligers) met combinatie van pakhuizen en nieuwe architectuur van o.m. (de intussen overleden architecte) Zaha Haid (die wij ook van in Antwerpen kennen met het schitterende nieuwe Havengebouw), Jean Nouvel en Frank Gehry. In de loop van dit jaar 2019 openen de nieuwe iconische wolkenkrabber The Shed en de gigantische trap The Vessel in de nieuwe attractiepool Hudson Yards (aan de oevers van de legendarische Hudson River), waar ook verschillende terrassen en een vestiging van het luxe-warenhuis Neiman Marcus worden geïntegreerd.
Nieuwste attractie van New York City: Encounter Ocean Odyssey, dat de geheimen van de oceanen prijsgeeft.
In de buurt van het wereldberoemde plein Times Square (beroemd om zijn enorme lichtreclames) ligt Encounter Ocean Odyssey (www.natgeoencounter.com), de nieuwste attractie van New York, een initiatief van National Geographic. Hier leg je een zeer indrukwekkend traject af en maak je kennis met het leven (fauna en flora) in de oceanen. Echt leuk met kinderen, maar waanzinnig duur ($39,50 pp), al steunt men hierbij wel het beschermingsproject van de oceanen.
Publiciteit voor de voorbije restaurantweek in New York City (editie winter 2019).
Van al die bezoeken en stadswandelingen (je gaat minstens 10 km per dag) krijg je honger: geen probleem, er zijn naar schatting 20.000 eetgelegenheden in New York. De Restaurantweek wordt 2x per jaar georganiseerd, o.m. in januari gedurende twee weken, waarbij ongeveer 400 restaurants een lunch aanbieden voor $26 en diner voor $42. Dit is echt een koopje voor NY! Maar vergeet daar niet de hoge citytaks (8,85% in New York) bij te tellen en dan nog eens extra van 15% à 25% fooi (zelfs te betalen als je niet tevreden bent!).
Veelal duurdere restaurants zijn opgenomen in de onvolprezen rode Michelin-gids (jaarlijkse editie New York Ciy, 2019, 526 blz). Er zijn niet minder dan 5 restaurants met drie Michelin-sterren, maar wij geven de voorkeur aan de bib gourmand.
Shopping
Macy’s is het grootste warenhuis van de wereld.
Naast de luxe winkels en warenhuizen aan Fifth Avenue en Madison Avenue (vooral tussen 59th – 96th Street, met omzeggens alle internationale merknamen en modehuizen) , moet je zeker de nieuwe trendy buurten bezoeken zoals Tribeca, Soho, en het al iets langer bekende Chelsea en de Greenwich Village (universiteitswijk, en dé gay- en kunstenaarsbuurt). Century 21 is de meest bekende outlet, maar naar onze normen rommelig en oubollig … echt niet de moeite waard. Macy’s is het grootste warenhuis van de wereld, maar naarmate je op de hogere verdiepingen komt is de noodzakelijke vernieuwing nog niet gerealiseerd. Jammer genoeg is ook de supermarkt – of moet ik zeggen Food Court – verdwenen. Je vraagt je soms af waar New Yorkers hun inkopen doen voor voeding en drank. Onze favoriet (maar bijna onbetaalbaar) is het warenhuis Barneys: hier worden o.m. exclusief voor New York handtassen van Delvaux verkocht. Oh ja, heel populair in New York is onze Belgische keten Le Pain Quotidien, en ook chocolade van Godiva blijft in trek.
Aanbevolen gidsen:
-Gratis Official New York City Guide (2019, 240 blz. met alle mogelijke informatie) www.nycgo.com
-Rough Guide New York (NL) (zeer volledige reisgids) www.roughguides.nl
-Time to momo New York (2017, 152 blz, met 6 gedetailleerde wandelroutes, vooral lifestyle gericht, met uitneembaar plattegrond)
-Michelin: de groene gids (ook in het NL), en vooral de praktische pocket “le Guide Vert Weekend New York” (recentste editie 2019, 176 blz, met uitmuntend uitneembaar vouwplan)
+ National Geographic, Official book of the 9/11 Memorial, Washington,D.C., 2015(2), 252 blz.
Dank voor de CityPASS aan: Deborah Wakefield, APR | Vice President, Communications & Public Relations. Board Member, Society of American Travel Writers = deborah@citypass.com
Tekst en foto’s: Patrick De Groote